โรคกรดไหลย้อนกลับคืออะไร

โรคกรดไหลย้อนกลับ (Gastroesophageal reflux disease เรียกว่า GURD หรือ Acid Ruflux) คือภาวะที่กรดจากกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นหลอดอาหาร และหลอดลม ทำให้มีอาการต่างๆ เช่น แสบร้อนที่ลิ้นปี่และลำคอ ปวดร้าวที่บริเวณหน้าอกถึงไหล่ เสียงแหบ ไอ ปากขม ซึ่งอาการเหล่านี้ถ้าเป็นมากอาจทำให้หลอดอาหารอักเสบ และเป็นมะเร็งที่หลอดอาหารตามมา

โดยปกติคนเราอาจมีภาวะกรดไหลย้อนกลับได้เป็นครั้งคราว ไม่ถึงกับเจ็บป่วย เกิดแล้วก็หายไป แต่สำหรับโรค GURD นี้เมื่อเป็นแล้วจะเรื้อรังไปแทบตลอดชีวิต ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยจะเป็นๆ หายๆ อยู่อย่างนั้น การรักษาโรค GURD จึงเป็นไปเพื่อการบรรเทาให้อาการน้อยลง หรือให้เป็นไม่บ่อย

สาเหตุของโรคกรดไหลย้อนกลับ

สาเหตุของโรคกรดไหลกลับยังไม่ทราบแน่ชัด แต่สันนิฐาณว่าเกี่ยวข้องกับปัจจัยหลายประการดังนี้
1. กระเพาะอาหารซึ่งปกติอยู่ติดกับหูรูดหลอดอาหารอาจถูกดันสูงขึ้นถึงอกทำให้หูรูดหลอดอาหารทำงานไม่ประสานกับกล้ามเนื้อกระบังลม
2. หูรูดส่วนล่างของหลอดอาหาร อาจปิดได้ไม่สนิทพอ
3. ผนังกล้ามเนื้อหลอดอาหาร ไม่มีกำลังบีบให้กรดไหลกลับลงไปสู่กระเพาะ ทำให้กรด สะสมในหลอดอาหาร
4. สมรรถภาพการย่อยของกระเพาะอาจไม่มีประสิทธิภาพ
5. สภาวะร่างกายและความเจ็บป่วยบางอย่าง เช่น อาจเกิดในสตรีมีครรภ์ หรือในผู้ที่มีร่างกายอ้วน
6. การดื่มเหล้าหรือสูบบุหรี่

วิธีการรักษาโรคกรดไหลย้อนกลับ
โรคกรดไหลย้อนกลับไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ ดังนั้นการรักษาจึงมุ่งที่บรรเทาอาการให้เหลือน้อยที่สุด ซึ่งวิธีการหลักของการบรรเทาอาการหลักๆ ก็คือ การปรับเปลี่ยนอาหารการกินเป็นหลัก และกินยาบรรเทาอาการเท่าที่จำเป็น ซึ่งการปรับเปลี่ยนอาหารมุ่ง 2 เรื่องใหญ่คือ
1. หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้กล้ามเนื้อหูรูดของหลอดอาหารไม่กระชับ เช่น เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ช็อกโกแลต เครื่องดื่มที่มีกาเฟอีน ของทอดและอาหารที่มีไขมันสูง เป็นต้น
2. หลีกเลี่ยงอาหารที่ไปเพิ่มกรดในกระเพาะ เช่น ส้ม มะเขือเทศ ลูกพรุน น้ำอัดลม น้ำตาล ชา กาแฟ อาหารเผ็ด เป็นต้น
ผู้ป่วยแต่ละคนอาจมีความอ่อนไหวกับอาหารแต่ละชนิดไม่เหมือนกัน ดังนั้นแต่ละคนจึงควรสังเกตดูว่าตัวเองกินอาหารตัวไหนแล้วทำให้มีอาการ